Spiegeltje, spiegeltje aan de wand
Zelfportret als schilder
‘een portret dat ik in den spiegel schilderde’
Omdat Van Gogh een spiegel gebruikte om zichzelf te kunnen schilderen, is hij spiegelbeeldig in beeld. Hierdoor lijkt het alsof hij met zijn rechterhand zijn palet vasthield en met links schilderde. In werkelijkheid was dat dus omgekeerd. Dat blijkt ook wel uit het portret dat zijn vriend Russell van hem maakte. Daarop houdt Van Gogh zijn penseel in zijn rechterhand.
John Peter Russell, Vincent van Gogh, 1886
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation)
Correctie
Vreemd genoeg geldt die spiegelbeeldigheid niet voor het jasje. Dat is netjes links over rechts dichtgeknoopt, zoals gebruikelijk bij mannenkleding.
In een later zelfportret heeft Van Gogh zijn spiegelbeeld deels gecorrigeerd: hij lijkt het palet nu met de linkerhand vast te houden. Van Gogh schilderde zichzelf hier van de rechterkant. Zijn linker oor is niet te zien. We weten dat dat inmiddels verminkt was omdat hij in een vlaag van verstandsverbijstering er een stukje van af had gesneden.
Zelfportret, 1889
National Gallery of Art, Washington
