Moderne kleuren op het palet
Zelfportret als schilder
‘Alle kleuren op het palet’
Het in felle kleuren geschilderde zelfportret verschilt hemelsbreed van zijn donkere voorganger. De twee doeken werden ongeveer een jaar na elkaar gemaakt. Samen tonen ze de grote ontwikkeling die Van Gogh in korte tijd in Parijs doormaakte.
Met zijn kleurrijke zelfportret presenteerde Van Gogh zichzelf als een eigentijdse kunstenaar. Dat moest vooral blijken uit zijn moderne kleurgebruik, maar hij gebruikte ook een nieuwe schildertechniek die door de impressionisten en pointillisten populair was geworden: het schilderen met stippels en streepjes.
Ziehier een opvatting van het mijne die ’t resultaat is van een portret dat ik in den spiegel schilderde en dat Theo heeft: Een roze grijs gelaat met groene oogen, aschkleurig haar, rimpels in voorhoofd en om den mond, stijf houterig, een zeer rooden baard, vrij ongeredderd en triest, maar de lippen zijn vol, een blaauwe kiel van grof linnen en een palet met citroengeel, vermilloen, veroneesgroen, cobaltblaauw, enfin alle kleuren, behalve den oranje baard, op het palet, de eenige heele kleuren echter.
Brief aan Willemien van Gogh. Arles, tussen zaterdag 16 en woensdag 20 juni 1888.
Detail van het haar dat is opgebouwd uit rode en groene penseelstreken.
Palet
Het palet lijkt te getuigen van Van Gogh’s moderne ideeën over kleur en neemt een prominente plek in op het doek. Het toont de primaire en secundaire kleurenparen waarmee de kunstenaar zichzelf schilderde, zoals het rood en groen voor zijn haar en het oranje en blauw voor baard en schilderskiel.
Van Gogh gebruikte deze complementaire kleuren graag omdat zij elkaars werking versterkten. Op de Academie werd een meer traditioneel kleurenpalet voorgeschreven, met gemengde, natuurlijke kleuren.
Detail van baard en schilderskiel waarvoor Van Gogh het complementaire kleurenpaar oranje-blauw gebruikte.
Detail van het palet van Zelfportret als schilder, 1886. De verf op dit palet is nog redelijk netjes gerangschikt op de manier die door de kunstacademie werd aangeraden.
