Een opmerkelijke reis

Kweeperen, citroenen, peren en druiven

Twee oude etiketten op de achterkant van de lijst vertellen het verhaal van een opmerkelijke reis die dit schilderij heeft gemaakt.

Na de dood van broer Theo kwamen Van Goghs kunstwerken in handen van Theo’s vrouw Jo. Zij vestigde zich in 1891 in Bussum (midden-Nederland). De schilderijen van Vincent werden voor het grootste deel opgeslagen op zolder.

Soms leende Jo werken uit voor tentoonstellingen. Bij een van die gelegenheden werd dit schilderij op de trein gezet. Dat leiden we af van de etiketten die beide verwijzen naar station Bussum. 

Twee van de etiketten op de achterzijde van de lijst.

De groene verf komt van het landschap dat Van Gogh op het doek had geschilderd vóórdat hij het met Kweeperen overschilderde.

Met de trein

Meestal worden dergelijke ‘adresetiketten’ op de transportkist geplakt. Maar in het begin liet Jo de werken die zij uitleende nog ophalen door de huisschilder. Die plaatste de schilderijen op een handkar en bracht ze naar de trein.

Hij gebruikte daarvoor met stro beklede glaskisten: houten frames waartussen normaal gesproken glasplaten werden vervoerd. De etiketten op de achterzijde van de lijst waren dus prima leesbaar voor de transporteurs.

Meestal verdwijnen dit soort etiketten in de loop der tijd, bijvoorbeeld omdat het schilderij opnieuw wordt ingelijst. In dit geval zijn ze bewaard gebleven omdat de lijst door Van Gogh werd beschilderd. Het maakt integraal deel uit van het schilderij en zal dus nooit worden vervangen.

Jo Van Gogh-Bonger met haar zoontje Vincent Willem

Oude ansichtkaart van station Bussum, rond 1900

Tegenwoordig

Vandaag de dag gaat het kunstvervoer heel anders. Het museum huurt daar speciale transportbedrijven voor in. De schilderijen worden zorgvuldig verpakt in geklimatiseerde en schokbestendige kisten.