Aan mijn broer Theo
Kweeperen, citroenen, peren en druiven
Met oranje verf signeerde Van Gogh zijn gele stilleven. Later voegde hij daar in rood de opdracht ‘voor mijn broer Theo’ aan toe, en gaf het schilderij aan zijn broer.
Volgens Theo’s vrouw Jo deed hij dat om zijn broer te bedanken voor het vertrouwen dat deze in hem had. Theo was kunsthandelaar en hij behandelde Vincent niet anders dan de andere avantgardisten van wie hij kunst probeerde te verkopen. Daarmee ‘bewees’ hij dat hij Vincent zag als een moderne kunstenaar wiens werk de moeite waard was.
Foto van Theo van Gogh
Moderne kleuren
Het was waarschijnlijk niet toevallig dat Van Gogh zijn broer juist dit schilderij gaf. Theo had hem immers al in zijn Hollandse tijd aangespoord om lichter en kleurrijker te schilderen. Hij wist dat schilderijen in sombere tinten niet zo goed verkochten. Op dat moment werkte Vincent nog met donkere aardetinten.
Pas toen Van Gogh in Parijs met eigen ogen de felgekleurde schilderijen van vernieuwende kunstenaars als de impressionisten zag, begreep hij wat Theo bedoelde. Hij besefte dat je ook met felle, haast ongemengde kleuren een overtuigend schilderij kon maken.
Van Goghs kleurgebruik veranderde daarna van donker naar licht. Met zijn stilleven van kweeperen, citroenen, peren en druiven ging hij zelfs een stapje verder. Hij schilderde het werk in allerlei tinten geel en bewees zo dat hij een echte colorist was geworden.
Opdracht
Wanneer een kunstenaar een opdracht aan de ontvanger op zijn schilderij zet, is dat altijd een uiting van waardering of een manier om artistieke verwantschap te benadrukken.
Niet alleen Van Gogh zette zo nu en dan een opdracht op een schilderij dat hij weggaf. Ook de schilder John Peter Russell schreef een boodschap op het portret dat hij van Van Gogh maakte: ‘VINCENT / J.P. Russell - pictor - amitié / Paris 1886' (Vincent / J.P. Russell – schilder – in vriendschap / Parijs 1886).
John Peter Russell, Vincent van Gogh, 1886
Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Foundation)
