Op het strand van Scheveningen
Zeegezicht bij Scheveningen
Dit zeegezicht maakte Van Gogh op het strand van Scheveningen (Nederland) in augustus 1882. Het stormde en hij was onder de indruk van het effect van de wind op de golven: ‘als voren van een omgeploegd land’, schreef hij aan zijn broer Theo.
Het was toch zoo mooi op Schevening dezer dagen. De zee was vóór die storm haast nog imposanter dan toen het eigentlijk storm was. […] De golven volgden zoo snel op elkander dat de een den ander verdrong en er ontstond door de botsing van de watermassas een soort schuim als stuifzand dat […] de zee als in een soort waas hulde. Maar het was anders een nijdig stormpje […]
Brief aan Theo van Gogh, Den Haag, 26 augustus 1882
Er zijn slechts twee zeegezichten bekend uit Van Goghs Hollandse periode, beide gemaakt in Scheveningen (NL).
Het strand bij Scheveningen, 1882. Minnesota Marine Art Museum, Minnesota
Dikke penseelstreken
Door de wind moest Van Gogh snel werken. De verf voor de koppen van de golven smeerde hij dik en ongemengd op het doek. Het ging hem niet alleen om de snelheid: hij hield ervan om de verf dik aan te brengen. Vooral onder strijklicht (licht van opzij) is dat goed te zien.
De strijklichtfoto werd gemaakt met licht van opzij. Zo zijn de dikke verfstreken (het impasto) goed te zien.
Eigen schilderstijl
Dit schilderij is een van Van Goghs allereerste olieverfschilderijen. Tot dan toe had hij nauwelijks geschilderd, enkel een paar stillevens onder supervisie van de kunstenaar Anton Mauve. Toch is de schilderstijl al typisch Van Gogh: wie goed kijkt ziet de stevige penseelstreek waar hij later zo beroemd om werd.
Kleur wordt beïnvloed door omringende kleuren, en Van Gogh begreep dat. Kijk maar naar de meeuw: deze steekt donker af tegen de witte schuimkoppen van de golven. Zijn soortgenoot daarentegen oogt wit tegen de donkere wolken.